KARGA SEMBOLÜNÜN ANLATTIKLARI 3 Habil den Bu Yana
Alper BAŞOĞLU
alper_basoglu54@hotmail.com -Bundan önceki iki yazıda karga ile ilgili yanlış bilinenlerden ve insanın doğayı gözlemleyerek bu kuş ile ilgili ulaştığı sonuçlardan bahsettik. Bugün ise bu kuşun kadim dini hikayelerdeki yerinden bahsetmeyi hedefliyorum. Karga ile ilgili ilk dini hikaye insan kadar eskidir ve semavi dinlerin hepsinde yer almaktadır; ufak farklılıklar ile. Kuran’ da Ademoğulları olarak anlatılan İncil ve Tevrat’ ta ise isimlerinin Kabil ve Habil olduğunu öğrendiğimiz ilk insanın çocukları kavga eder ve Kabil Habil’ i öldürür. Önceki semavi dinlerin anlattığına göre Habil kardeş kıskançlığına kurban gitmiştir. Ve bunun sonucu olarak Kabil dünya üzerinde yalnızlığa mahkum olur. Habil’ in ölümü insanlığın ilk ölümüdür ve Kabil kardeşinin ölüsü ile ne yapacağını bilemez. Bunun üzerine Kuran’ ın Maide suresinin anlatımıyla Allah defin işleminin nasıl yapılacağını göstermesi için bu kuşu yani kargayı gönderir. Ancak anlatım İncil ve Tevrat’ ta biraz farklıdır. Buna göre; Kabil aynı şekilde defin işlemini nasıl yapacağını bilemez bunun üzerine iki karga kavgaya tutuşur ve kargalardan biri diğerini öldürür. Arkasından hayatta kalan karga öldürdüğü diğer karganın üstüne toprak atmaya başlar. Bunu gören Kabil bunu Tanrı’ dan gelen bir emir olarak görür ve kardeşini toprağa defneder. Görüldüğü gibi farklılıklarına rağmen bütün semavi dinlerde konuya ait temel fikir aynıdır. Yani insan defin işleminin nasıl yapılacağını kargadan öğrenmiştir. Buradan baktığımızda dünya kültürlerinde bu kuşun ölümü çağrıştırmasın arkasında yatan ortak bilinç altını anlamak zor olmamaktadır. Çünkü karga insanlığın ufkuna insanlığın ilk ölümü daha doğrusu cinayeti ile birlikte girmiştir. Kadim dini hikayelerdeki bir diğer yeri karganın Nuh Tufan’ ı içerisindedir. Kuran’ da tufan öncesi Nuh Peygamberin toplumu hak yoluna çağırması insanların inanmamaları ve tufan tarafından yok edilmeleri anlatılır. Ancak gemi yapılıp tufan başladıktan sonrasına dair anlatılanlar İncil ve Tevrat kaynaklıdır. Tufana dair Tevrat’ da yazanlar Sümerlilere ait Gılgamış destanıyla da benzerlik gösterir. Buna göre; tufan gerçekleşir ve Nuh Peygamber ona inananlar ve çift olarak gemiye alınan hayvanlar Nuh Peygamber tarafından yapılan gemiye binerler ve gemi vasıtası ile tufandan kurtulurlar. Bir süre sonra kitapta anlatıldığı üzere dağ büyüklüğünde olan dalgalar durulur ve sular dinginleşir. Nuh Peygamber gemiye aldığı dört kuştan biri olan kargayı suların çekilip çekilmediğini haber vermesi için gemiden gönderir. Ancak karga geri dönmez. Bunun üzerine Nuh karganın yiyecek bulduğunu dolayısı ile suların çekilmeye başladığı sonucunu çıkartır. İncil ve Tevrat’ ta da karganın bir leş bulduğu yazar. Canlılığa haber getirmek ile görevlendirilen karga bulduğu yiyeceğin başından ayrılıp geri haber getirmez. İşte karga bu dini hikayede oynadığı rol toplumların kültürlerinde sahip olduğu kötü imaja oluşan gerekçelerden bir tanesidir. Buradaki rolü din dışında oluşan sözel kültürde de kendine rol bulur. Örneğin karganın yavaşlığını vurgulamak amacıyla Nuh’ un kargasından daha yavaş şeklinde bir deyim vardır. Veya gerçekleşmesi mümkün olmayan durumları anlatmak için ‘’Nuh’ un kargası dönene kadar dönmez’’ denir. Bu kuşun ölümün olduğu yerde görünmesi ve sadece kendini düşünmesinin vurgulandığı bir diğer dini hikaye İlyas Peygamber’ e aittir. Kuran’ da bu peygamber ile ilgili sadece doğru yola sevk edildiğinden ve hak peygamberler arasında sayıldığından bahsedilir. İsminin okunması ile ilgili de bazı tartışmalar olsa da bu yazının kapsamının dışında yer almaktadır. Biz aynı şekilde bunu İncil ve Tevrat’ tan öğrenmekteyiz. Buna göre Filistin’ de kıtlık çıkması üzerine İlyas Peygamber Allah’ ın emretmesi ile Cheirt nehrinin doğusuna yerleşir. Ve burada nehrin suyu ve ona yiyecek getirecek kargalar ile besleneceği vahiy edilir. Peygamber burada nehir kuruyuncaya kadar bu siyah kuşun getirdiği et ile karnını doyurur. Burada karganın kendinden başka kimseyi düşünmemesi ve ölüm ile anılan özelliğine yani uğursuzluğuna tersten vurgu yapılmaktadır. Yani Allah’ ın emri ile bu kuş bile faydalı olabilmektedir. Bugün üçüncüsünü yazdığım yazı dizisinin sonuna geldim. Amacım; gördüğümüz zaman bilinç altında korku ve tiksinme yaratan bu kuşa ait kültürel ve dini temelleri anlatmak idi. Umarım faydalı olmuştur. Bu kuşun edebiyat da ne şekilde kullanıldığına dair daha kapsamlı bilgi sahibi olmak amacıyla youtube’ da yayımladığım videoları takip edebilirsiniz. Youtube : https: www.youtube.com channel UCfD3GneTfcS23YAQdy4GfJA?view_as subscriber Instagram : literaryvoice